Ponad 215 mln zł zostanie przeznaczonych na centra doskonałości w Polsce – Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (FNP) poinformowała, że rozstrzygnęła pierwsze nabory w ramach Międzynarodowych Agend Badawczych, finansowanych z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.
„Środki w łącznej wysokości ponad 215 mln zł otrzyma siedem projektów badawczych” – podała w czwartek FNP.
W ramach działania Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB FENG) wspierane jest powstanie lub rozwój wyspecjalizowanych, wiodących w skali światowej zespołów i organizacji badawczych, w których możliwe będzie osiągnięcie doskonałości naukowej i międzynarodowej konkurencyjności badań. Projekty, które zwyciężyły w dwóch pierwszych naborach, będą realizowane w sześciu ośrodkach badawczych w Warszawie i w Gdańsku. Finansowanie zostało przyznane w drodze konkursu, do którego łącznie zgłoszono 19 wniosków – poinformowano.
W gronie nagrodzonych projektów znalazła się „Platforma RNA i biologii komórki dla badań i innowacji w medycynie” (RACE-PRIME) – projekt otrzymał ponad 36 mln zł i będzie realizowany w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Głównym celem RACE-PRIME jest ustanowienie MIBMiK jako światowej klasy Centrum Doskonałości w dziedzinie RNA i biologii komórki. „Naukowcy chcieliby wykorzystać wyniki badań podstawowych np. do terapii, metod diagnostycznych, odkrywania nowych celów terapeutycznych czy do identyfikowania cząsteczek o pożądanych właściwościach po to, by mogły być rozwijane w kierunku leków. Na czele projektu stanie prof. Marta Miączyńska, wybitna polska specjalistka w dziedzinie molekularnej biologii komórki” – podano w komunikacie.
Centrum Badań i Zastosowań Terahercowych CENTERA2 – to projekt, który otrzymał 30 mln zł na prowadzenie prac związanych z praktycznym wykorzystaniem fal terahercowych i rozwojem technologii i urządzeń opartych na tych falach. Projekt będzie realizowany na Politechnice Warszawskiej. Pracami badawczymi pokieruje prof. Wojciech Knap – polski fizyk, o uznanym na świecie dorobku i osiągnięciach dotyczących promieniowania terahercowego.
Międzynarodowe Centrum Badań Oka – to centrum doskonałości, które uzyskało 30 mln zł na badania związane z pogłębianiem wiedzy na temat funkcjonowania ludzkiego oka i rozwojem nowatorskich metod diagnostycznych. Celem agendy badawczej jest opracowanie nowych narzędzi do bezpieczniejszych i skuteczniejszych interwencji chirurgicznych oraz terapii chorób oczu i metod diagnostycznych poprawiających rokowanie i przywracających wzrok. „Główną technologią rozwijaną w ramach agendy będzie nowatorski, zautomatyzowany system dostarczający terapeutyki do oka i wykonujący biopsję tkanek, w którym mikromanipulacje urządzeniem służącym do wstrzykiwania będą wspomagane systemem robotycznym z obrazowym lokalizowaniem w 3-D” – poinformowano. Badania będą realizowane w ramach centrum doskonałości ICTER przy Instytucie Chemii Fizycznej PAN. Pracami pokieruje prof. Maciej Wojtkowski, wybitny polski fizyk, zajmujący się optyką fizyczną oraz zastosowaniami optyki w medycynie.
Kolejny nagrodzony projekt nosi tytuł „Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych 2.0: B i R faza przemysłowo-eksperymentalna” – otrzymał on 30 mln zł. Jego celem jest opracowanie nowych, nieszablonowych i przełomowych metod dla technologii kwantowych oraz ich nowych zastosowań. „Prace powinny przyczynić się do sukcesów w obszarze komercjalizacji. Badania skoncentrują się na opracowaniu urządzeń kwantowych takich jak m.in. kwantowe generatory liczb losowych, kwantowe łącza komunikacyjne, ulepszone sensory, a także oprogramowania kwantowego” – podano w komunikacie. Projekt będzie realizowany w ramach centrum doskonałości ICTQT na Uniwersytecie Gdańskim. Badaniami kierować będzie prof. Marek Żukowski, wybitny polski fizyk teoretyk, specjalista od zagadnień związanych z podstawami mechaniki kwantowej.
Optyczne Technologie Kwantowe to projekt, który uzyskał finansowanie w wysokości 30 mln zł. Celem projektu jest rozwój optycznych technologii kwantowych przetwarzania sygnału. Wyniki prac mają pomóc w opracowaniu metod bezpiecznej komunikacji. Projekt będzie realizowany na Uniwersytecie Warszawskim w ramach centrum doskonałości QOT. Na czele zespołu badawczego stanie prof. Konrad Banaszek, wybitny fizyk, specjalista z zakresu technologii kwantowych.
Międzynarodowe Centrum Sprzężenia Magnetyzmu i Nadprzewodnictwa z Materią Topologiczną – MagTop, otrzymało kwotę w wysokości prawie 30 mln zł. Projekt będzie rozwijany w Instytucie Fizyki PAN. „Zakres tematyczny projektu dotyczy fizyki materii skondensowanej oraz nanomateriałów. Jego celem jest rozwijanie wiedzy i zastosowań dotyczących materiałów topologicznych oraz tworzenie nowych materiałów. Badania prowadzone w ramach projektu przyczynią się m.in. do rozwijania energooszczędnej elektroniki” – czytamy w komunikacie. Badaniami kierować będzie prof. Tomasz Dietl, światowej sławy polski fizyk specjalizujący się w zastosowaniach półprzewodników topologicznych, magnetycznych i nadprzewodzących.
Siódmy wyłoniony w naborze projekt nosi tytuł „Nauka dla dobra społecznego, innowacji i skutecznych terapii (SWIFT)” – otrzymał on środki w wysokości 30 mln zł i będzie realizowany w Międzynarodowym Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi (ICCVS) na Uniwersytecie Gdańskim. „Badacze chcą doprowadzić do opracowania kompleksowej terapii przeciwnowotworowej, która zostanie przeniesiona do fazy badań klinicznych i otworzy nowe ścieżki badawcze w onkologii” – opisano. Badaniami kieruje prof. Natalia Marek-Trzonkowska, wybitna immunolożka, specjalizująca się w zagadnieniach związanych z terapeutycznym zastosowaniem komórek układu immunologicznego.
Wybór projektów do dofinansowania został dokonany na podstawie oceny, która składała się z trzech etapów: oceny formalnej oraz dwuetapowej oceny merytorycznej. Rozpoczęcie kolejnych naborów w działaniu Międzynarodowe Agendy Badawcze FENG planowane jest w sierpniu 2024. (PAP)