Autor: Piotr Zieliński

Prof. Krzysztof Pyrć został nowym Prezesem Zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP). Powołany przez Radę FNP funkcję tę zacznie pełnić od 1 września 2025 r. – poinformowała na stronie internetowej fundacja.

„Powołanie jest następstwem decyzji prof. Macieja Żylicza, obecnego prezesa FNP, o planowanym przejściu na emeryturę i złożeniu w związku z tym rezygnacji z pełnionej funkcji, z dniem 31 sierpnia 2025 r.” – poinformowała fundacja na stronie internetowej. Prof. Maciej Żylicz funkcję prezesa pełni od 2005 roku.

“To niesamowite wyróżnienie, ale i wielkie wyzwanie i zobowiązanie” – napisał na platformie X prof. Krzysztof Pyrć.

Jak informuje FNP, Rada Fundacji powołała nowego prezesa, przyjmując rekomendację Komitetu Poszukującego, w którego składzie znaleźli się prof. Maciej Żylicz (przewodniczący KP), prof. Leon Gradoń i prof. Andrzej Członkowski (byli przewodniczący Rady FNP). Komitet Poszukujący rozpatrywał 15 kandydatur – spośród których, po przeprowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych z wybranymi kandydatami, Rada Fundacji wyłoniła prof. Krzysztofa Pyrcia.

Kryteriami wyboru kandydatów były m.in. posiadanie znaczących i niekwestionowanych osiągnięć naukowych, swobodne poruszanie się w obszarze kilku dyscyplin naukowych, posiadanie niekwestionowanego autorytetu w krajowym i międzynarodowym środowisku naukowym.

Prof. dr hab. Krzysztof Pyrć jest profesorem nauk biologicznych, specjalizuje się w wirusologii. To twórca i kierownik Pracowni Wirusologii w Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ (od 2018 r.) oraz grupy badawczej Virogenetics. Posiada również wykształcenie kierunkowe w zakresie zarządzania (project manager IPMA; Master of Business Administration MBA, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie).

Zespół prof. Pyrcia specjalizuje się w wirusach stanowiących zagrożenie w XXI wieku – koronawirusach, flawiwirusach, alfawirusach czy wirusach grypy. Dzięki wynikom kierowanych przez niego badań – informuje FNP – udało się poznać przebieg procesu zakażenia dla wielu ludzkich i zwierzęcych wirusów, a także doprowadzić do stworzenia nowych substancji o działaniu terapeutycznym.Nowy prezes FNP jest jest też autorem ponad 140 publikacji m.in. w: „Nature Medicine”, „Science Translational Medicine”, „PNAS”. Kierował licznymi grantami badawczymi, m.in. w ramach programu Horyzont2020. W 2020 r. został powołany do zespołu doradczego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19”. Jest zastępcą przewodniczącego zespołu doradczego ds. COVID-19 przy prezesie PAN i członkiem rady programowej inicjatywy Nauka przeciw Pandemii.

Jest też członkiem wielu stowarzyszeń m.in: American Society for Virology (ASV), European Society for Virology (EuSV), a także laureatem licznych nagród i wyróżnień, European Society for Virology Award (2010), Medalu Mikołaja Kopernika PAN (2021), Nagrody Miasta Krakowa (2021).

„Fundacja jest wyjątkowym miejscem, które od ponad 30 lat wspiera i kształtuje doskonałość naukową w Polsce; jako organizacja niezależna i apolityczna służy naukowcom i społeczeństwu. (…) Fundacja to szansa na stworzenie mostów pomiędzy nauką a społeczeństwem i biznesem, aby nasz kraj kierował się w stronę innowacji i nowoczesnych technologii. Fundacja to również wspaniali ludzie, którzy tworzą samą Fundację i rodzinę laureatów Fundacji. Dla mnie osobiście Fundacja jest też wartością samą w sobie; to dzięki FNP ponad 15 lat temu mogłem wrócić do kraju i rozpocząć badania nad wówczas mało znanymi koronawirusami” – napisał na platformie X prof. Krzysztof Pyrć. (PAP)

Dr Wojciech Karczewski został nowym dyrektorem Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej -poinformował w środę resort nauki.

Dr Karczewski wygrał konkurs na to stanowisko, który minister nauki ogłosił w czerwcu br. Powołanie przez premiera Donald Tusk odebrał we wtorek z rąk szefa resortu nauki Dariusza Wieczorka.

Do końca września p. o. dyrektorką NAWA była dr Zofia Sawicka.

Jak poinformował resort nauki, Wojciech Karczewski jest doktorem nauk społecznych w dziedzinie nauk o zarządzaniu i jakości, który uzyskał na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył także studia podyplomowe z zarządzania zasobami IT na Politechnice Warszawskiej.

„Ma długoletnie doświadczenie w zarządzaniu międzynarodowymi programami i projektami, z których ponad 50 zakończył sukcesem” – napisano na stronie ministerstwa nauki.

Nowy dyrektor NAWA ma również doświadczenie akademickie i doradcze. Pracował na Uniwersytecie SWPS, gdzie pełnił funkcję dyrektora Biura Współpracy Międzynarodowej i pełnomocnika rektora ds. współpracy międzynarodowej. Wprowadził Uniwersytet SWPS do inicjatywy Uniwersytetów Europejskich.

Dr Karczewski jest autorem publikacji naukowych oraz współautorem anglojęzycznej książki naukowej poświęconej przywództwu i zarządzaniu międzynarodowemu. Od 2022 do 2024 roku pełnił funkcję członka zarządu organizacji EUPHE (European Union of Private Higher Education) reprezentującej prywatne uczelnie europejskie.

W czasie studiów był pracownikiem Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, gdzie pracował przy programie dotyczącym rozwoju współpracy międzynarodowej polskich szkół podstawowych i średnich.

Utworzona w 2017 r. NAWA działa na rzecz internacjonalizacji polskiej nauki przez wspieranie i stymulowanie międzynarodowej współpracy badawczej oraz wymiany akademickiej. Dąży do umiędzynarodowienia polskich uczelni i instytucji naukowych, a także do promocji polskiej kultury i języka. Jej zadaniem jest upowszechnianie informacji o polskim systemie nauki i szkolnictwa wyższego. Nadzór nad nią sprawuje minister nauki. (PAP)

Urszula Kaczorowska

Prof. Rafał Krenke zwyciężył w czwartkowym głosowaniu na rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – poinformowano w komunikacie Uczelnianej Komisji Wyborczej WUM.

Nowy rektor został wybrany 117 (spośród 199) głosami elektorów. Jeszcze podczas debaty przedwyborczej prof. dr hab. n. med. Krenke mówił, że nowy rektor powinien „postawić na rozwój w długiej perspektywie”. Podkreślił również, że niezależnie od wyniku wyborów, zamierza on podtrzymać swoje zaangażowanie w rozwój uczelni.

Prof. Krenke jest absolwentem tej uczelni, gdzie również obronił doktorat i się habilitował. Od 2020 roku jest dziekanem Wydziału Lekarskiego WUM. Jest też ordynatorem i kierownikiem Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Wydziału Lekarskiego WUM zlokalizowanej w Centralnym Szpitalu Klinicznym Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego WUM w Warszawie. Od 2014 roku pełni funkcję Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie chorób płuc.

Prof. Krenke od lat uczestniczy w kształceniu studentów medycyny i lekarzy. Jako organizator podejmował działania związane z rozszerzeniem spektrum diagnostycznych i leczniczych procedur wykonywanych w klinice. Był inicjatorem i organizatorem projektu wprowadzenia przeszczepiania płuc w WUM, zorganizował nowoczesny Ośrodek Pneumonologii Interwencyjnej. Jako członek Komisji Ekspertów 32. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w 2024 roku doradzał zarządowi fundacji w zakupie sprzętu pulmonologicznego.

Jest kawalerem Srebrnego i złotego Krzyża Zasługi, Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalu KEN.

Rywalami prof. Krenkego do stanowiska rektora byli Piotr Pruszczyk i Marcin Wojnar.

Wcześniej grupa kandydatów była liczniejsza – tuż przed wyborami wycofało się troje, w tym Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska.

Kadencja dotychczasowego rektora WUM prof. dr. hab. n. med. Zbigniewa Gacionga zakończyła się 31 sierpnia br. Po jej zakończeniu obowiązki rektora przejął prorektor ds. studenckich i kształcenia prof. Robert Gałązkowski.

Pierwotnie wybory rektora WUM miały się odbyć 23 kwietnia br. O stanowisko ubiegało się dwoje kandydatów: dotychczasowy rektor prof. Zbigniew Gaciong i prorektorka ds. personalnych i organizacyjnych prof. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska. Głosowanie jednak się nie odbyło, gdyż kilka dni wcześniej rektor WUM poinformował, że nałożył na prof. Agnieszkę Cudnoch-Jędrzejewską karę dyscyplinarną w związku z „uchybieniem godności zawodu nauczyciela akademickiego”. Dodał, że tym samym jego kontrkandydatka utraciła prawo ubiegania się o funkcję rektora WUM. Sam również zrezygnował z kandydowania.

W odpowiedzi prof. Cudnoch-Jędrzejewska oświadczyła, że nie utraciła prawa ubiegania się o funkcję rektora. Podkreśliła wówczas, że kara dyscyplinarna mogłaby się stać podstawą do pozbawienia jej prawa kandydowania dopiero po uprawomocnieniu się – „co do chwili obecnej nie nastąpiło”.

Ostatecznie po kilku miesiącach Uczelniana Komisja Wyborcza WUM anulowała przeprowadzone w pierwszej połowie br. wybory do organów uczelni. Wynikało to – jak podała uczelnia – z zalecenia minister zdrowia Izabeli Leszczyny, która stwierdziła, że niektóre zapisy Statutu WUM są niezgodne z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zgodnie z nowym kalendarzem czynności wyborczych wybory do senatu uczelni zostały przeprowadzone w sierpniu, a wybory elektorów (wybierających rektora) zakończyły się 18 września. (PAP)

Dr hab. Jacek Bonarek został ponownie wybrany na rektora Akademii Piotrkowskiej. Powtórzenie wyborów w uczelni nakazał minister nauki i szkolnictwa wyższego. Bonarek zwyciężył też we wcześniejszym głosowaniu, które odbyło się w czerwcu.

Szef resortu nauki i szkolnictwa wyższego po przeprowadzonej w uczelni kontroli unieważnił rozstrzygnięciem nadzorczym czerwcowe wybory na rektora uczelni. Kontrolę wszczęto po zakwestionowaniu przez część społeczności akademickiej procesu wyborczego. Pod koniec lipca br. minister stwierdził m.in. nieważność uchwały Senatu uczelni w sprawie zmiany Statutu Akademii Piotrkowskiej, co miało wpływ na ważność przeprowadzonych wyborów na rektora uczelni na kadencję 2024-2028. W związku z tym głosowania na członków Kolegium Elektorów, Senatu oraz na funkcję rektora musiały odbyć się ponownie.

Procedurę zakończono w tym tygodniu i w wyborach na rektora ponownie zwyciężył dr hab. Jacek Bonarek, który był jedynym kandydatem zgłoszonym na to stanowisko przez Radę Uczelni, Senat oraz społeczność akademicką. Za jego wyborem było 17 elektorów, trzech było przeciw, jeden głos był nieważny.

„Społeczność Akademii Piotrkowskiej kolejny raz potwierdziła swoją wolę” – podkreślił rektor.

Wskazał, że kadencja 2024-2028 wiązać będzie się ze wzmocnieniem oraz modernizacją uczelni, zarówno w zakresie oferty edukacyjnej, struktury uczelni, jak i infrastruktury.

„Planowane jest poszerzenie kształcenia o kierunki związane z naukami o zdrowiu, ścisłymi oraz technicznymi, np. pielęgniarstwo II stopnia, fizjoterapia, dietetyka i technologia żywienia, mechatronika, obsługa naziemna lotnisk. Planowana też jest rozbudowa struktury uczelni o Wydział Nauk o Zdrowiu, Wydział Technologiczno-Rolniczy oraz wzmocnienie wyposażenia sal dydaktycznych” – przekazał PAP.

Dr hab. Bonarek przyznał, że związku z koniecznością precyzyjnej realizacji zaleceń Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczących powtórzenia procedury wyborów, uczelnia dokonała wnikliwej analizy prawnej, w tym zasięgnęła opinii prawnej zewnętrznego eksperta. Zapewnił, że z treści uzyskanych opinii wynika, iż organy uczelni, włączając rektora, mogły funkcjonować do czasu zakończenia powtórnych wyborów.

Dr hab. Jacek Bonarek jest historykiem, specjalistą z zakresu historii bizantyńskiej. Był m.in. dziekanem Wydziału Filologiczno-Historycznego piotrkowskiej filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, która w czerwcu ub.r. została przekształcona w Akademię Piotrkowską. Pełnił też funkcję prorektora ds. kształcenia studentów AP. W lutym br. minister nauki Dariusz Wieczorek powołał go na stanowisko rektora. Zastąpił dr. hab. Dariusza Roguta, którego mandat wygasił minister.

Akademia Piotrkowska została utworzona 1 czerwca 2023 r. na bazie działającej w Piotrkowie Trybunalskim filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jest jedną z najmłodszych państwowych uczelni akademickich w Polsce. W tym roku akademickim kształci się w niej ok. 900 studentów na 12 kierunkach. (PAP)

autor: Bartłomiej Pawlak

Mikołaj Wolanin, student prawa UW i UKSW, znalazł się w gronie 10 najlepszych studentów świata – podała w komunikacie Fundacja na rzecz Praw Ucznia, której Wolanin jest prezesem. Ogłoszenie zwycięzcy nastąpi jeszcze we wrześniu.

Organizacje Varkey Foundation i Chegg.org ogłosiły w środę finalistów Global Student Prize – nagrody dla najlepszych studentów. W tej dziesiątce znalazł się Mikołaj Wolanin (ur. 2002), prezes i założyciel powstałej w 2019 r. Fundacji na rzecz Praw Ucznia (FnrPU). Jego konkurenci pochodzą m.in. z Kanady, Argentyny, Malezji i Turcji.

Mikołaj Wolanin to także przewodniczący Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy o Prawach Ucznia, reprezentant Fundacji w Child Rights Connect w Genewie oraz członek Zespołu ds. Praw i Obowiązków Ucznia przy MEN – czytamy w przesłanym PAP komunikacie FnrPU.

Finalista studiuje prawo na Uniwersytecie Warszawskim i prawo kanoniczne na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Od lutego 2022 r. do czerwca 2023 r. był wolontariuszem, a potem pracownikiem Punktu Pobytu Krótkoterminowego dla Uchodźców z Ukrainy. W 2020 r. Wolanin był nominowany do Międzynarodowej Dziecięcej Nagrody Pokoju, w 2023 r. został jednym z laureatów nagrody głównej Nagrody Prezydenta m.st. Warszawy.

„Global Student Prize to bardzo duże wyróżnienie i bardzo się z niego cieszę. Ale ta nagroda nie jest o mnie ani o żadnej z innych osób z tej dziesiątki, tylko dotyczy aktywizmu społecznego. Nie przywiązywałbym więc wagi do nazwisk, które są na tej liście, ale do idei tego konkursu” – powiedział w rozmowie z PAP Mikołaj Wolanin.

Indyjska fundacja edukacyjna Varkey Foundation i amerykańska organizacja Chegg.org wspierająca uczniów i studentów organizują rywalizację o Global Student Prize po raz czwarty. W tym roku na konkurs napłynęło ok. 11 tys. zgłoszeń z ponad 170 państw. W lipcu ogłoszono 50 kandydatów, którzy przeszli do dalszego etapu. W tym zestawieniu znalazły się trzy osoby z Polski – oprócz Wolanina także Marcelina Maciąg i Martyna Łuszczek.

Zwycięzca – czyli, jak napisano na stronie nagrody, osoba, która „ma realny wpływ na naukę, życie swoich rówieśników i społeczeństwo” – zdobędzie 100 tys. dolarów. Organizatorzy ogłoszą tegorocznego laureata jeszcze we wrześniu. Wcześniej wyróżnienie zdobyli Jeremiah Thoronka z Sierra Leone (2021), Igor Klymenko z Ukrainy (2022) i Nhial Deng, uchodźca z Sudanu Południowego mieszkający w Kenii (2023).

Varkey Foundation organizuje również konkurs dla nauczycieli, Global Teachers Prize. Od 2015 r. tę nagrodę – i 1 mln dolarów – zdobyło siedem osób. (PAP)

Nauka w Polsce

Prof. Robert Gałązkowski od 1 września pełni obowiązki rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – podała uczelnia. Dotychczasowy prorektor ds. studenckich i kształcenia będzie zajmował to stanowisko do czasu wyłonienia nowego rektora WUM na kadencję 2024-2028 r.

Kadencja dotychczasowego rektora WUM prof. dr. hab. n. med. Zbigniewa Gacionga zakończyła się 31 sierpnia 2024 r. Z powodu przesunięcia terminu wyboru nowych władz uczelni dotąd nie został wyłoniony jego następca. Zgodnie ze Statutem WUM po wygaśnięciu mandatu rektora jego obowiązki przejął prorektor ds. studenckich – prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Robert Gałązkowski, specjalista w dziedzinie zdrowia publicznego i ratownictwa medycznego.

Nazwisko nowego rektora powinno być znane pod koniec września. Zgodnie z kalendarzem czynności wyborczych, ustalonych przez Uczelnianą Komisję Wyborczą WUM, głosowanie w wyborach rektora potrwa od 26 do 28 września.

Pierwotnie wybory na stanowisko rektora WUM miały się odbyć 23 kwietnia br. O stanowisko ubiegało się dwoje kandydatów: dotychczasowy rektor prof. Zbigniew Gaciong oraz prorektorka ds. personalnych i organizacyjnych prof. Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska. Głosowanie jednak się nie odbyło, bo kilka dni wcześniej rektor WUM poinformował, że nałożył na prof. Agnieszkę Cudnoch-Jędrzejewską karę dyscyplinarną w związku z „uchybieniem godności zawodu nauczyciela akademickiego”. Dodał, że tym samym jego kontrkandydatka utraciła prawo ubiegania się o funkcję rektora WUM. Sam również zrezygnował z kandydowania.

W odpowiedzi prof. Cudnoch-Jędrzejewska oświadczyła, że nie utraciła prawa ubiegania się o funkcję rektora. Podkreśliła, że kara dyscyplinarna mogłaby się stać podstawą do pozbawienia jej prawa kandydowania dopiero po uprawomocnieniu się – „co do chwili obecnej nie nastąpiło”. „Mam prawo odwołania się od bezprawnie nałożonej kary upomnienia do sądu powszechnego, co uczynię” – zapowiedziała.

Ostatecznie po kilku miesiącach Uczelniana Komisja Wyborcza WUM anulowała przeprowadzone w pierwszej połowie br. wybory do organów uczelni. Wynikało to – jak podała uczelnia – z zalecenia minister zdrowia Izabeli Leszczyny, która stwierdziła, że niektóre zapisy Statutu WUM są niezgodne z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zgodnie z nowym kalendarzem czynności wyborczych, wybory do senatu zostały przeprowadzone w sierpniu, wybory elektorów trwają od 19 sierpnia do 18 września. Kandydaci na stanowisko rektora mogą się zaś zgłaszać do 11 września, do godz. 15.00. Głosowanie w wyborach rektora będzie trwało przez trzy dni – od 26 do 28 września.

Swoją kandydaturę może też zgłosić prof. Cudnoch-Jędrzejewska. To konsekwencja zabezpieczenia, jakiego udzielił 13 sierpnia Sąd Okręgowy w Warszawie, do którego odwołała się od decyzji o karze upomnienia nałożonej przez rektora WUM. Uczelnia zaznaczyła wówczas, że postanowienie o zabezpieczeniu jest nieprawomocne i zapowiedziała złożenie w tej sprawie zażalenia. (PAP)